Lud pochodzący z terenów najdalszej części Skandynawii jest nazywany Lapończykami lub Saamami. Obszary przez nich zamieszkiwane obejmują północne tereny Norwegii, Szwecji, Finlandii oraz Rosji. To właśnie Lapończycy są uznawani za najbardziej prawowitych potomków najstarszych skandynawskich osadników.

Pochodzenie nazwy i historia

Nazwa Lapończyk jest kojarzona przez ludy skandynawskie w sposób negatywny, kojarzy się bowiem ze szwedzkim słowem”lapp”, oznaczającym łatę. Od lat kładzie się więc nacisk, by Lapończyków określać mianem Saamów. Pierwsze ślady bytności Saamów pozwalają bez wątpienia uznawać ich za najstarszy lud zamieszkujący Skandynawię – szacuje się, że na tych ziemiach żyli oni już ponad 10 tysięcy lat temu. W okresie średniowiecza, po częściowym wysiedleniu przez Normanów, Saamowie skierowali się na północ. Dzisiaj ich populacja wynosi około 60 tysięcy. W wyniku asymilacji z terenami zamieszkiwanymi, jedynie jedna trzecia część Samów zna język z rodziny lapońskiej. Mimo to, niektóre rodziny dalej praktykują styl życia typowy dla ich przodków. Wiele z nich zajmuje się rybołówstwem, myślistwem oraz hodowaniem reniferów. W codziennym życiu Saamów nie brak elementów ich własnej kultury, w tym wielobarwnych strojów, w charakterystycznych odcieniach intensywnej czerwieni i niebieskiego. Saamowie posiadają własny ludowy śpiew, a wśród najstarszych przedstawicieli wiara w szamanizm jest dalej żywa.

Saamowie i ich walka o równość

Dzisiaj kultura Saamów jest uważana przez wielu jako coś fascynującego, prawdziwy relikt i wyjątkowa pozostałość z pradawnych czasów. Jednak nie zawsze tak było – po osiedleniu się na północnych terenach Skandynawii ludy lapońskie coraz częściej stawały się ofiarami Norwegów, uważających swą narodowość za dominującą. Wprowadzone norweskie prawa zabraniały nieumiejącym pisać i czytać po norwesku Saamom kupowania ziemi, czy pasania zwierzyny. Nauczanie w języku lapońskim zostało wprowadzone do szkół dopiero w latach 60. ubiegłego wieku. Saamowie doczekali się uzyskania swych praw w 1956 roku.

Dzisiejsze realia

Obecnie Saamowie posiadają pełnię praw politycznych i kulturowych. Choć powoływany przez nich parlament nie ma realnego wpływu na strategie polityczne zamieszkiwanego kraju, to Saamowie mogą sami decydować o kwestiach związanych z edukacją, kulturą i gospodarką ich ziem. Saamowie posiadają własne biblioteki, jedna z nich urządzona jest w tradycyjnym lapońskim namiocie nazywanym lavvo. Działa także stacja radiowa i telewizja nadają komunikaty w języku saamskim.